Nghành đóng tàu Việt Nam đang ở đâu?

Một trong số các khâu quan trọng vào bậc nhất khi thực hiện dự án đó là khâu planning. Dường như ở ta, khâu này chưa được coi trọng.

Để chặt một cái cây, người Mỹ nói: "Nếu chúng ta có 8 tiếng để chặt cây, hãy cố gắng sử dụng 6 tiếng cho việc lập kế hoạch và 2 tiếng bắt tay vào chặt cây".

Người Nhật đọc xong câu này của người Mỹ liền nói: "Đừng nghe mấy Anh bạn Mỹ nói, hãy dùng 7 tiếng rưỡi để nghiên cứu và lập kế hoạch và chỉ dùng nửa tiếng cho việc chặt cây. Chúng ta sẽ có khả năng hoàn thành hoàn toàn công việc trong 7 tiếng 45 phút".

Người Việt Nam nhận được hợp đồng đóng tàu, bắt tay ngay vào cắt tôn. Trong quá trình làm phát sinh ra các vấn đề không được lường trước (do thiếu khâu lập kế hoạch cẩn thận) dẫn đến tiến độ kéo dài. Nhiều lúc mọi việc phải ngừng trệ hoàn toàn để đợi giải quyết một việc phát sinh do nguyên nhân thiếu sự chuẩn bị chu đáo trong khâu lập kế hoạch.
1, Công nghiệp phụ trợ cho ngành đóng tàu và phân công SX.
2, Quy chuẩn cho ngành đóng tàu.
3, Đầu tư nghiêm túc cho nghiên cứu phá triển ngành
4, Chiến lược đào tạo con người cho ngành đóng tàu.
5, Tìm ra được một nhà lãnh đạo có đủ tâm và tầm.

Các bước trên tôi liệt kê theo mức độ quan trọng tăng dần đi theo chiều từ trên xuống dưới. Sau đây là suy nghĩ của tôi về những vấn đề trên và phương án giải quyết:
1, Công nghiệp phụ trợ và phân công SX:
Ngành đóng tàu là ngành công nghiệp nặng có sự bao hàm rộng của các ngành công nghiệp khác như: luyện kim, cơ khí, điện-điện tử... Trong các ngành trên VN ta đã chủ động được gì để phục vụ ngành đóng tàu?
- Luyện kim?(một ngành cơ bản nhất trong phát triển CN) hoàn toàn không có, hầu hết thép đóng tàu của VN là nhập từ TQ, Nhật bản, Hàn Quốc, Nga... Nhà máy thép Cửu Long của Vinashin có để cho vui, nếu không được bảo hộ bởi chính VNshin chì nhà máy này chết ngay tức khắc do giá thành cao, chất lượng tệ, phôi nhập khẩu nên không thể cạnh tranh được với nước ngoài cả về giá và chất lượng.
- Cơ khí: các nhà máy cơ khí của chúng ta chết hàng loạt sau thời ký đổi mới cái này không cần nêu lên nữa vì ngay ở HP: cơ khí Duyên Hải đã chính thức xóa sổ năm ngoái, cao hơn là cơ khí Trần Hưng Đạo nay là Vincom, sắp tới là thành trì Công cụ số 1 Nguyễn Trãi HN đi nốt thế là xong. Các nhà máy mới hình thành cho ngành VNshin là cơ khí chính xác ở Hải Dương, SP của họ cũng rất mờ nhạt và đây là quảng cáo của họ trên một trang web
http://vnet.vn/Business/?b=4179.
Trong lĩnh vực cơ khí các nước như TQ, NB, HQ đã chủ động được về trái tim của tàu đó là động cơ diezel nhưng VN ta thì chưa tất cả các dự án lắp ráp động cơ nhưng hầu như chưa có dự án nào hoàn thành cả trong đó có cả PR của Vinicman. Ngoài ra phải kể đến dự án liên doanh Bến kiền và Macrgo đây là một liên doanh kiểu ô tô VN. Sao lại như vậy? họ làm dự án với chính phủ là chuyển giao công nghệ và SX tại VN nhưng thực chất là nhập khẩu từ Macrgo TQ về lắp ráp tại VN để trốn thuế...
- Điện-diện tử: Cái này thì quá khó công nghệ bán dẫn không có, mua công nghệ của Pháp làm được con chíp 8 bit thì la làng lên, giờ thì tịt rồi. Nên có lẽ chúng ta cứ đi mua trong hàng trăm năm sau thôi.
Vậy giải pháp ở đây là gì? nên chú trọng đầu tư và điều này không phụ thuộc vào tiền mà phụ thuộc vào cái điều số 5.
Về phân công SX:
Các bạn có thể thấy từ sau cách mạng công nghiệp Anh vào thế kỷ 17, sự chuyên biệt hóa trong SX đã hình thành và phát triển mạnh mẽ, đến ngày nay thì đã gần như hoàn hảo. Họ phân công nhau SX các thành phần của của một cỗ máy và vận chuyển nó đến cho nhà SX, nhà SX chỉ việc lắp ráp cho ra thành phẩm. Cái máy tính, cái ô tô hay bất cứ vật dụng nào cũng bao gồm nhiều thành phần khác nhau ngay bộ quần áo tôi mặc thì cái quần SX tại TQ, cái áo tại VN. Nhìn vào bất cứ ngành nào đang phát triển tại VN các bạn có thấy nó có một sơ đồ SX như các nhà máy đóng tàu ở VN không? Nhà máy nào cũng đua nhau SX tất cả các chi tiết phục vụ cho nhà máy mình: cái cửa, cái nắp hầm cái cột bit... tại sao không chia nhỏ ra cho một công ty khác SX những cái đó? nhà máy chỉ đặt hàng và họ đưa đến tận chân công trình và nhà máy thực hiện khâu cuối cùng là lắp ráp.

Nói đi cũng phải nói lại, để lập được kế hoach tốt thì người lập kế hoạch cần phải có hiểu biết tổng thể về một dự án đóng tàu bao gồm vỏ, máy, điện và đặc biệt là hiểu biết về quy phạm. Hình như những người như thế chưa được trọng dụng thì phải (ý tôi là không phải không có những người đó mà những người đó chưa được dùng đến).